Banken houden deur dicht voor mkb

Die boodschap heeft het hoofdbestuur van ondernemersorganisatie MKB Nederland woensdagochtend overgebracht aan de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken.

Pijltjes gooien

Volgens MKB Nederland is het zeer slecht gesteld met de kredietverlening aan middelgrote en kleinere ondernemers. 'De financiering van het mkb verloopt heel moeizaam', zei bestuurslid Jan Meerman tegen de vaste Kamercommissie. 'Banken hebben heel weinig begrip voor de situatie van mkb'ers. Die komen al snel bij de afdeling bijzonder beheer terecht. Dan krijgt zo'n ondernemer niets meer, terwijl hij wel € 1000 per maand extra moet betalen.'

Voorzitter Hans Biesheuvel van MKB Nederland verwijt de banken dat zij de taal van ondernemers niet meer spreken. Dat zegt hij van talloze ondernemers te horen te hebben gekregen in de tachtig kennismakingsbijeenkomsten die zijn belegd sinds zijn aantreden op 1 juni. Volgens Biesheuvel heeft hij zich met deze kritiek niet geliefd gemaakt bij de banken. 'Ik hoor dat er bij sommige banken met pijltjes op mij wordt gegooid', aldus de MKB-voorzitter in het gesprek met de Kamerleden.

Discussie over leningen

Er is discussie over de omvang van de kredietverlening aan het mkb. Banken ontkennen dat zij die hebben verkrapt. Uit cijfers die de Nederlandsche Bank publiceert blijkt dat volgens hun ook niet, zeker niet als rekening wordt gehouden met de verslechterde economische omstandigheden.

MKB Nederland stelt zich echter op het standpunt dat de generieke cijfers de financieringsproblemen voor het mkb verdoezelen. De belangenorganisatie wil daarom dat de gegevens worden uitgesplitst naar bedrijfsgrootte. Volgens Meerman kan dat op korte termijn gebeuren, maar houden de banken dit tegen omdat dan duidelijk zou worden hoe ernstig de situatie is voor het mkb. 

Automatisch afgewezen

Meerman stelt dat aanvragen voor leningen lang op de plank blijven liggen bij banken. Bij de beoordeling wordt volgens hem alleen gekeken naar het verleden van een bedrijf. Voor nieuwe investeringen 'is de financiering onvoorstelbaar moeilijk rond te krijgen', zei hij.

Banken wijzen ondernemers vaak niet op de mogelijkheid van een borgstelling door de overheid, aldus de MKB-bestuurder. De ING Bank verwerkt aanvragen voor leningen tot € 500.000 geautomatiseerd, stelt Meerman. 'De aanvragen van mkb'ers zitten daar voor 80 tot 90% onder. Die ondernemers willen hun verhaal vertellen. Het is heel frustrerend dat zij dat niet kunnen doen.'

Bankenbelasting

Biesheuvel zegt begrip te hebben voor de druk waaronder banken staan om voorzichtiger te zijn met hun kredietverlening. Internationaal zijn de eisen aangescherpt en in Nederland moeten banken een fonds gaan voeden voor de depositogarantieregeling.

De bankbelasting die het kabinet daar nog bovenop wil invoeren, vindt de MKB-voorzitter dan ook een slecht idee. 'Ik snap het sentiment dat banken moeten worden gestraft voor het verleden, maar zo'n belasting helpt niet', aldus Biesheuvel. 'Een belasting die € 300 mln oplevert, betekent € 5 mrd minder voor kredietverlening aan het mkb.'

Er komt een zware inflatie aan, dus tijd om de rente te verhogen

(BRON: NIRV)

Han de Jong, chief economist bij ABN Amro, en Edin Mujagic, monetair econoom bij Interest & Currency Consultants, geven een reactie op de stelling: Er komt zware inflatie aan, dus tijd om de rente te verhogen.

 

Blijven zitten

‘Eerder dit jaar vond ik dat de ECB de rente niet snel fors moest verhogen omdat de inflatiedreiging in mijn optiek beperkt is en de economische situatie te fragiel is voor forse rentestijging. Sindsdien is de inflatie opgelopen en heeft de ECB de rente in twee stappen verhoogd, maar mijn mening staat nog overeind. Sterker nog, de ontwikkelingen van de laatste maanden verstevigen mijn overtuiging. De economische groei is behoorlijk teruggelopen, de schuldencrisis woekert voort, het vertrouwen onder consumenten en beleggers is kwetsbaar, de inflatiedreiging is nog verminderd en de Amerikaanse centrale bank heeft het voornemen uitgesproken hun rente de komende twee jaar vlakbij nul te zullen houden. Het verbaast mij dus niets dat de ECB heeft aangegeven na twee rentestappen wellicht tenminste een pauze te zullen inlassen. De grondstofprijzen zijn de laatste jaren sterk gestegen, dat heeft de inflatie omhoog geduwd. Maar tot een inflatoir proces in onze economie, waarbij lonen en prijzen haasje-over spelen, heeft dat niet geleid. Met een rentestijging zou je zo’n proces willen stoppen of voorkomen. Door de zwakke conjunctuur is dat niet nodig. Renteverhoging om grondstofprijzen te temmen, is een ongelukkig medicijn met veel schadelijke bijwerkingen. Angst voor inflatie wordt soms ook geïnspireerd door het sterk verruimende beleid van centrale banken: “die drukken maar geld en dat moet wel tot inflatie leiden”. Zo’n redenering gaat niet op. Ten eerste is de groei van de geldhoeveelheid heel beperkt ondanks het ruime monetaire beleid. En ten tweede zou de eerste beleidsreactie geen rentestijging moeten zijn, maar vermindering van de verruiming op andere terreinen. Mijn advies aan de ECB zou zijn: blijven zitten. Het zou me verbazen als zij het zelf anders zien.’

Han de Jong is chief economist bij ABN AMRO

 

Hogere rente enige optie

‘Ja, de rente zal en moet stijgen. Allereerst is het een logisch gevolg van ontwikkelingen in de afgelopen dertig jaar. De inflatie is in de afgelopen vier decennia steeds laag geweest  doordat een goedkoop productieland als China mee is gaan doen met de wereldeconomie, door de populariteit van vrijhandel, concurrentie en de onafhankelijke positie van (de belangrijkste) centrale banken. Nu stijgen de lonen echter in China, en worden producten steeds duurder. Vrijhandel wordt beperkt door toenemend protectionisme en centrale banken laten zich steeds meer leiden door overheden. Dan heb ik het nog niet eens over de vergrijzingsproblematiek waarmee we te kampen krijgen en de bevolkingsgroei. De bevolkingsgroei zal voor 95 procent plaatsvinden in opkomende landen; landen waar ook de welvaart groeit. Die rijker wordende mensen gaan steeds meer consumeren, dus de vraag naar grondstoffen, water en voedsel neemt toe. Het aanbod kan dat niet bijbenen, nu al niet. Zo wordt steeds meer landbouwgrond bouwgrond. Door dat alles zal de inflatie in de wereld stijgen. Rente en inflatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De rente zal ook stijgen door problemen met overheidsfinanciën in Westerse landen. Beleggers zien nu dat ook die landen failliet kunnen gaan en eisen extra rente om ze geld te blijven lenen. Als centrale banken geld blijven bijdrukken, zoals overheden nu vragen, jagen ze de inflatie bovendien alleen maar aan. Ze kunnen de schade beperken als ze een onafhankelijk beleid voeren en de rente verhogen. De ECB heeft de afgelopen jaren een verantwoordelijk beleid gevoerd, meer dan andere belangrijke centrale banken. Als de ECB dat blijft doen, zal de situatie in Europa minder erg uit de hand lopen dan in rest van de wereld.’

Edin Mujagic is monetair econoom, auteur van ‘Het inflatiespook' en oprichter van inflatieblog.nl.