Over de kredietverlening aan bedrijven bestaan twee werkelijkheden.
Adviseurs zien het lastiger worden. Alleen is dat (nog) niet terug te zien in de cijfers.
Accountant Jan van der Poel voorspelde donderdag in deze krant dat het midden- en kleinbedrijf in 2012 moeilijk een bankkrediet zal kunnen krijgen. Hij verwacht een daling van de kredietverlening met 20%, deels veroorzaakt door strengere regels voor banken en door de recessie.
De cijfers tonen deze achteruitgang nog niet aan. Tijdens de vorige crisis bleef de kredietverstrekking groeien. Maar toch lijkt het onvermijdelijk dat de recessie en de toenemende kapitaaleisen hun weerslag hebben op de kredietverstrekking van banken aan het bedrijfsleven. Uit een rondgang langs bedrijfsadviseurs komt naar voren dat banken geen algehele kredietstop voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) hebben, maar wel dat het verkrijgen van een krediet veel moeilijker wordt voor ondernemingen.
Een aantal bedrijven neemt al een voorschot op de onzekere tijden.
Bedrijfsadviseurs raden sommigen van hun klanten aan de bestaande kredietfaciliteit nu volledig op te vragen, zodat het geld maar binnen is voor investeringen die komend jaar moeten worden gedaan in onderhoud of automatisering.
‘Het is een gebruikelijk effect dat in onzekere tijden een kredietfaciliteit wordt “volgetrokken” en vervolgens bij een andere bank op de depositorekening wordt gestald’, stelt een gerenommeerde zakenbankier. ‘Dat geldt zeker voor bedrijven die er nog niet zeker van zijn hoe zij er volgend jaar precies voor staan. Het zou me verbazen als we niet weer in deze fase zitten.’
Paul Dirken, directeur bedrijven van de Rabobank, ziet dit verschijnsel ook, maar nog niet op grote schaal. ‘Het is wel zo dat ook het mkb na de financiële crisis meer is gaan letten op liquiditeitenbeheer’, aldus Dirken. volgens de Rabo-directeur is zijn bank ‘niet dicht voor het mkb’.
Hij zegt tegelijkertijd dat het beoordelen van kredietaanvragen en bedrijfsplannen ‘lastig’ is geworden, met het oog op de economische onzekerheden. ‘Dat geldt zeker voor de onderkant van de markt.’ |
Maar ook voor ‘goede business cases’ wordt de boordeling volgens Rabo-directeur Paul Dirken moeilijker.
‘Hoe langer de Europese schuldencrisis aanhoudt, hoe onzekerder het economisch klimaat.
Er moet dus snel rust komen.’ volgens een van de bedrijfsadviseurs hebben ondernemers nog steeds te maken met een ‘verkopersmarkt’: de bank bepaalt wat er gebeurt. ‘Alleen een krediet aanvragen en verder niets afnemen van een bank, kan bijna niet meer. Ondernemingen moeten zeker ook hun betalingsverkeer onderbrengen bij de bank die het krediet verstrekt. En de handelsfinanciering.’
Dat beeld wordt bevestigd door een grote buitenlandse bank.
‘Door de hogere kapitaaleisen zijn we kritischer op klanten. We kijken hoeveel we aan een bedrijf kunnen verdienen en op basis daarvan selecteren we. Wat kun je nog meer doen, behalve kredietverstrekking?
Dat is lastiger in te vullen voor het midden- en kleinbedrijf.’
Een ander punt van zorg bij de bedrijfsadviseurs is het vernieuwen van een kredietarrangement.
Er gaan altijd enkele maanden voorbij voordat een afspraak over een kredietarrangement helemaal juridisch is gedocumenteerd en afgerond. Een bank kan dan alsnog afzien van de afspraak op basis van de zogeheten MAC-clausule, ofwel ingrijpend veranderende economische omstandigheden.
Het is een nucleaire optie die slecht is voor de reputatie van een bank. Maar een topadvocaat ziet een trend dat banken ‘op zoek gaan naar het muizengaatje om een kredietfaciliteit in de huidige onzekere tijd niet te hoeven verstrekken.’
In de nieuwe eisen voor banken volgens het Basels Comité, moeten banken voor toegezegde kredietlijnen 5 tot 10% aan liquide middelen aanhouden en in het geval van rekening-courantfaciliteiten zelfs de volle 100%. verder moet 5% van de lijnen voor zowel krediet als liquiditeit ook nog eens lang worden gefinancierd.
Alleen aan kredietlijnen waar banken juridisch gemakkelijk vanaf kunnen, worden geen eisen gesteld.
Bedrijvenadviseurs adviseren dan ook om altijd gecommitteerde kredietlijnen af te spreken ook al zijn die een stuk duurder.
‘Goedkoop is in dit geval duurkoop, want in de huidige tijd is het een stuk lastiger aan krediet te komen’, zegt een van hen.
Sommige kredieten gaan niet door omdat ondernemers ze te duur vinden. Bankiers hanteren strengere risico-opslagen voor kredieten. ‘En dat is wennen’, aldus directeur Paul Dirken van de Rabobank. volgens hem moeten bankiers goed uitleggen hoe ze aan de prijs voor krediet komen.
‘Kredietverlening is vaak emotie.
Hiermee moeten bankiers en ondernemers rekening houden.’ volgens een van de bedrijfsadviseurs speelt de algehele economische somberheid een grote rol in de voorspelling van accountant Jan van de Poel dat het mkb het moeilijk krijgt met kredietaanvragen.
‘voor een deel zijn het dagkoersen.
Als er een succesvolle eurotop komt, ziet de wereld er heel anders uit.’ |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten